ကၽြန္ေတာ္ ႏွင့္ ၃မိနစ္စာ ဒီဇုိင္းသမုိင္း
အပုိင္း(၂) – ဗစ္တုိးရီးယန္းေခတ္ (၁၈၃၇-၁၉၀၁)

ဗစ္တုိးရီးယန္းေခတ္ကုိေတာ့ အဂၤလန္ဘုရင္မျကီး ဗစ္တုိးရီးယား နန္းတတ္ခဲ့တဲ့ ၁၈၃၇ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၀၁ ခုႏွစ္ထိကုိ ဗစ္တုိးရီးယန္းေခတ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္ကာလဟာ အဂၤလန္အင္ပါယာရဲ႕ ဘုန္းမီးေနလ ေတာက္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္လည္းျဖစ္ျပီး ကမာၻျကီးရဲ႕ ၄ပုံ ၁ပုံ ကုိ အဂၤလန္ အင္ပါယာက ပုိင္ဆုိင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

 

ဗစ္တုိးရီးယား ဘုရင္မျကီး၏ နန္းတတ္ႏွစ္ ၆၀ ျပည္႕ စိန္ရတု အခမ္းအနား

 

စက္မႈေတာ္လွန္ေရးက အစျပဳလုိက္တဲ့ ေနထုိင္မႈပုံစံ နဲ႕ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးပုံစံေတြဟာ ဗစ္တုိးရီးယန္းေခတ္မွာ ေတာ့ ပီပီျပင္ျပင္ရုပ္လုံးေပၚလာပါျပီ။ ဒါ့အျပင္ က်ယ္ျပန္႕တဲ့ နယ္နိမိတ္ပိုင္ဆုိင္မႈနဲ႕ တုိးတတ္လာတဲ့ နည္းပညာ ေတြေျကာင့္ လူမႈေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ နဲ႕ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈေတြဟာ အရွိန္အဟုန္နဲ႕ စတင္ စီးဆင္းလာပါတယ္။ ထင္ရွားတဲ့ တီထြင္မႈေတြကေတာ့ ဘုရင္မျကီး နန္းတတ္တဲ့ ႏွစ္မွာဘဲ ပထမဆုံး ေျကးနန္းစနစ္ကုိ စတင္တီထြင္ခဲ့ျပီး၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ လက္ရွိအသုံးျပဳေနတဲ့ တယ္လီဖုန္းေတြရဲ႕ ပထမဆုံးမ်ိဴးဆက္ကုိလည္း ဒီေခတ္မွာဘဲ တီထြင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ပထမဆုံး လန္ဒန္ နဲ႕ ဘာမင္ဟန္ ျမိဳ႕ကုိေဖာက္လုပ္ထားတဲ့ ေခတ္မွီရထားလမ္းေျကာင္းကလည္း ခရီးသြားလာေရးနဲ႕ ကုန္စည္ စီးဆင္းမႈကို ပုိမုိအားေကာင္းေစခဲ့ပါတယ္။

 

ေျကးနန္းမူပုိင္ခြင္ပုံစံ

 

ၽြန္ေတာ္တုိ႕ ဂရပ္ဖစ္ဒီဇုိင္း နဲ႕ပတ္သတ္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ Lithography စနစ္ကုိ အဆင့္ျမင့္တင္လုိက္တဲ့ ေရာင္စုံပုံႏုိပ္ႏုိင္တဲ့ Chromolithography စနစ္ကုိ ၁၈၃၈ မွာ ျ့ပင္သစ္မွာရွိတဲ့ Godefroy Engelmann က မူပုိင္ခြင့္တင္ျပီး အသုံးခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဒီစနစ္ေျကာင့္ဘဲ ေမြးေန႕ဆုေတာင္းကဒ္တုိ႕၊ ေက်းဇူးတင္လႊာတုိ႕လုိ ကဒ္ပုံစံပုံႏုိပ္မႈေတြဟာ ပုိမုိတြင္က်ယ္လာျပီး ထုတ္ပုိးမႈပုံစံ ဒီဇုိင္းေတြေရးဆြဲရာမွာလည္း ျပိဳင္ဆုိင္မႈေတြမ်ားလာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၁၈၇၅ မွာ အဂၤလန္ႏုိင္ငံသား Robert Barclay က သံျပားေတြေပၚမွာပါ ပုံႏုိပ္ႏုိင္တဲ့ ပုံႏုိပ္နည္းစနစ္ကုိတီထြင္ျပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ျပဳိင္ဆုိင္မႈက ပုိမုိျပင္းထန္လာပါတယ္။

 

 

ဗစ္တုိးရီးယန္းေခတ္ ေဆးလိပ္သံဘူး ဒီဇုိင္းတစ္ခု

 

 

Chromolitography ကုိေတာ့ ဒီဇုိင္းေတြပုံႏုိပ္အသုံးျပဳလ ွ်က္ရွိျပီး ဒီဇုိင္းတစ္ခုထဲအတြက္ကုိ ေက်ာက္တုံးအျပား ၄၀ ေလာက္သုံးျပီးပုံႏုိပ္တာေတြေတာင္ရွိပါတယ္။ ဒီလုိတုိးတတ္လာတဲ့ ေခတ္ကာလနဲ႕အညီဘဲ ေျကျငာပုိစတာ ေတြကလည္း အျပဳိင္အဆုိင္ထြက္လာျကသလုိ ပုိက္ဆံရဖုိ႕တစ္ခုထဲဘဲ အေလးေပးျပီး ေျကျငာတဲ့ ေျကျငာေတြလည္း ရွိခဲ့တာေျကာင့္ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ ျပႆနာေတြလည္းရွိခဲ့ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ Brain Salt လုိ႕ေခၚတဲ့ ဆားက သူ႕ကုိစားသုံးျခင္းျဖင့္ မွတ္ဥာဏ္ပုိေကာင္းျပီး ေခါင္းကုိက္ေခါင္းမူးတာေတြကုိ ေပ်ာက္ေစႏုိင္တယ္လုိ႕ ေျကျငာသလုိ စီးကရက္အခ်ိဳ႕ကလည္း သူ႕ကုိ ေသာက္သုံးျခင္းျဖင့္ ပန္းနာရင္ျကပ္ေရာဂါကုိပါ ေပ်ာက္ကင္းေစႏုိင္တယ္ဆုိျပီး ေျကျငာတာေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။

ပန္းနာရင္ျကပ္ ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္သည္႕ဟူေျကျငာခဲ့သည္ ႕ ေဆးလိပ္ေျကျငာတစ္ခု

 

 

ဥာဏ္ေကာင္းေစသည္ ဟုေျကျငာခဲ့သည္႕ ဆား ေျကျငာ

 

 

ဒီဇုိင္းအယူအဆနဲ႕ သြင္ျပင္ေတြအေျကာင္းေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ Typography ကုိအသားေပးတဲ့ ဒီဇုိင္းမ်ားျပီး အမ်ားစုကေတာ့ Symmetry လုိ႕ေခၚတဲ့ ထပ္တူညီ ဟန္ခ်က္ညီမႈကုိ အသုံးခ်တာကုိ ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ထုတ္ပုိးမႈဒီဇုိင္းေတြကုိေတာ့ ကႏုတ္လုိမ်ိဴးအလွဆင္ ေဘာင္ပုံစံေတြကုိ အနားကြပ္ျပီး ေရးဆြဲျကတာေတြကုိ အမ်ားအျပားေတြ႕ ႏုိင္ပါတယ္။ အဲ့ေန႕ေခတ္မွာ Pattern Design ေတြကလည္း ေခတ္စားျပီး အမ်ားစုကေတာ့ တရုတ္နဲ႕ အာရပ္ႏုိင္ငံေတြက ဒီဇဳိင္းေတြကုိ မွီျငမ္းတာကုိေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။
ဒါေတြကေတာ့ ဗစ္တုိးရီးယန္းေခတ္ရဲ႕ ဒီဇုိင္းပုံစံအခ်ိဳ႕ဘဲျဖစ္ျပီး ေနာက္ထပ္ေခတ္ေရစီးေျကာင္း ေတြအေျကာင္းကုိလည္းဆက္လက္ေရးသားသြားပါမယ္ခင္ဗ်ာ။
အကယ္၍ ဒီေဆာင္းပါးက အသုံး၀င္တယ္လုိ႕ထင္ရင္ေတာ့ ျပန္လည္မ ွ်ေ၀ေပးရင္း ကူညီႏုိင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Post comment