ဒီလႈပ္ရွားမႈကေတာ့ စက္မႈေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ တုိးတတ္လာတဲ့ နည္းပညာေတြေျကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ အလုပ္အကုိင္ရွားပါးမႈေတြ၊ အရည္အေသြးနိမ့္ပစၥည္းေတြ မ်ားလာတာေတြ၊၊ အေရအတြက္ကုိသာ ဦးစားေပးျပီး လွပမႈမရွိေသာပစၥည္းမ်ားေပါမ်ားလာတာေတြ၊ ပုိက္ဆံရယုံဘဲျကည္႕တဲ့ ေျကျငာေတြ ေျကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ လႈပ္ရွားမႈျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈကေတာ့ အဂၤလန္ႏုိင္ငံကေန စတင္ခဲ့ျပီး္ ဥေရာပ နဲ႕ အေမရိက ကုိေတာ့ ၁၈၈၀ ခုႏွစ္ နဲ႕ ၁၉၂၀ ျပည္႕ႏွစ္ေတြ အတြင္းမွာ ပ်ံႏွံခဲ့ပါတယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈ ရဲ႕ အဓိကဦးတည္ခ်က္ကေတာ့ အရည္ေသြးနိမ့္ စက္ရုံ ေတြနဲ႕ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြကုိ ဆန္႕က်င္ျပီးေတာ့ အရည္အေသြးျမင့္ လက္မႈပညာ လုပ္ငန္းေတြကုိ ျပန္လည္ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႕ဘဲျဖစ္ပါတယ္။

၁၈၅၁ လန္ဒန္မွာ က်င္းပခဲ့ေသာ The Great Exhibition ကုန္စည္ျပပြဲ အတြင္းပုိင္းခင္းက်င္းမႈပုံစံ

ဒီလႈပ္ရွားမႈကုိ အားေကာင္းေစခဲ့တာကေတာ့ ၁၈၅၁ မွာ လန္ဒန္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ကုန္စည္ျပပြဲမွာျပသခဲ့တဲ့ အလြန္အမင္း အလွဆင္ထားတဲ့ ပစၥည္းေတြ၊ အရည္အေသြး မျပည္႕မွီတဲ့ ပစၥည္းေတြ၊ အသုံးျပဳတဲ့ ပါ၀င္ပစၥည္းေတြကုိ ေသခ်ာမေရြးခ်ယ္တာေတြကုိ ေတြ႕ျပီးေနာက္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလႈပ္ရွားမႈကုိေတာ့ Gothic Revival Architecture လႈပ္ရွားမႈကုိ ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ A. W. W. Pugin ကျကုိတင္ခန္႕မွန္းခဲ့ျပီး အႏုပညာ ေ၀ဖန္ေရးသမားျဖစ္တဲ့ John Ruskin ရဲ႕ လူမႈေရး ေ၀ဖန္ေရးေတြကလည္း လႊမ္းမုိးမႈေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားပါ၀င္ပါတယ္။ John Ruskin ရဲ႕ အယူအဆကေတာ့ စက္မႈေတာ္လွန္ေရးေျကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ စက္မႈအသုံးျပဳ အလုပ္သမားအဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ “ေဖာ္လန္ဖားတတ္တဲ့ အလုပ္သမား”ေတြကုိသာေမြးထုတ္ေပးျပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ ကုိယ္က်င့္တရားရွိတဲ့ အလုပ္သမားေတြဟာ သူတုိ႕ လုပ္တဲ့ပစၥည္းေတြကုိ သူတုိ႕ ကုိယ္တုိင္ ဒီဇုိင္းဆြဲတယ္ဆုိျပီး ယုံျကည္သူတစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။

John Ruskin ေရးသားခဲ့ေသာ The Nature of Gothic အား William Morris မွျပန္လည္ပုံႏုိပ္ထားေသာ Art & Craft လက္ရာတစ္ခု

ဒီလုိနဲ႕ ၁၈၆၁ မွာ William Morris က ဦးေဆာင္ျပီး Morris, Marshall, Faulkner & Company ဆုိတဲ့ ကုမၸဏီကုိ တည္ေထာင္ျပီးေနာက္ Art & Craft လႈပ္ရွားမႈဟာ လုံး၀စတင္အသက္၀င္လာပါေတာ့တယ္။ ဒါေျကာင့္ လည္း William Morris ကုိ Art & Craft ရဲ႕ ဦးေဆာင္သူအျဖစ္သတ္မွတ္ျကပါတယ္။ Morris ကုမၸဏီကေနအဓိက ထုတ္လုပ္တဲ့ အပုိင္းေတြကေတာ့ ပရိေဘာဂေတြ၊ ရက္ကန္းေတြ၊ ေဆးဆုိးပန္းရုိက္ေတြ၊ မွန္ဒီဇဳိင္းထုတ္လုပ္သူေတြ၊ အုးိျပဳလုပ္သူေတြ နဲ႕ ေျကြျပားျပဳလုပ္သူေတြဘဲျဖစ္ပါတယ္။

William Morris ၏ လက္ရာတစ္ခု

Morris ကုမၸဏီအျပင္ လူသိမ်ားတဲ့ေနာက္ထပ္အဖြဲ႕အစည္းကေတာ့ ၁၈၈၂ ခုႏွစ္မွာ စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ Century Guild အဖြဲ႕ဘဲျဖစ္ျပီးေတာ့ အုိးလုပ္သူ၊ ပန္းပုထုသူ၊ ဒီဇုိင္နာ၊ ဗိသုကာ၊ သတၱဳထည္အလုပ္သမားမ်ား၊ မွန္အေရာင္သြင္းသူ စသျဖင့္ပါ၀င္ျပီး ပရိေဘာဂ၊ အထည္၊ နံရံကပ္စကၠဴ၊ သတၱဴပစၥည္းေတြနဲ႕ ေျကြထည္ပစၥည္းေတြကုိ ထုတ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း သူတုိ႕လက္ရာေတြကုိ Art & Crft ရဲ႕ေနာက္ထပ္ မ်ိဴးဆက္ျဖစ္တဲ့ Art Nouveau လႈပ္ရွားမႈမွာ လူပုိသိမ်ားခဲ့ပါတယ္။

Dante Gabriel Rossetti ၏ Art & Craft လက္ရာတစ္ခု

Morris & Co. ၏ လက္ရာတစ္ခု

အခ်ိန္ကာလအားျဖင့္ ၁၈၆၀ ကေန ၁၈၆၅ ဟာ အေမရိကန္မွာ ကြ်န္စနစ္ကုိ အဓိကအေျကာင္းျပဳျပီး ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္သလုိ ၁၉၇၀ ျပည္႕ႏွစ္ဟာလည္း လ ွ်ပ္စစ္အသုံးျပဳတဲ့ စက္ခါးပတ္ေတြကုိ အသုံးျပဳျပီး ကုန္ပစၥည္းအလုံးအရင္းနဲ႕ ထုတ္လုပ္နုိင္တဲ့စနစ္ေျကာင့္ ဒုတိယစက္မႈေတာ္လွန္ေရးစတင္ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ကာလလည္းျဖစ္တာေျကာင့္ ကုန္ပစၥည္း အရည္ေသြး၊ အလုပ္သမားအခြင့္အလမ္းနဲ႕ က်င့္၀တ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အားနည္းခ်က္ေတြကလည္း Art & Craft Movement ကုိ ပုိမုိအားေကာင္းေစခဲ့ပါတယ္။

ဒီလႈပ္ရွားမႈကုိ ေလ့လာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ စက္မႈနဲ႕ လက္မႈရဲ႕ အားျပိဳင္မႈေတြကုိ ေတြ႕ႏုိင္သလုိ လက္မႈပညာဆုိင္ရာ အႏုစိတ္လက္ရာေတြကုိ ပါေလ့လာႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါကေတာ့ Art & Craft လႈပ္ရွားမႈနဲ႕ အဲ့ေခတ္ရဲ႕ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး နဲ႕ ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာ အေျကာင္းအရာျဖစ္ျပီး ေနာက္အပုိင္းေတြမွာလည္း ေနာက္ထပ္ လႈပ္ရွားမႈေတြ အေျကာင္းကုိ ဆက္လက္ေရးသားေပးသြားပါမယ္ခင္ဗ်ာ။

အကယ္၍ ဒီေဆာင္းပါးကေန တစ္ခုခု ေလ့လာႏုိင္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ အျခားသူေတြကုိလည္း ျပန္လည္မ ွ်ေ၀ျခင္းျဖင့္ ကူညီႏုိင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

အားလုံး မဂၤလာရွိတဲ့ ေန႕ရက္ကုိ ပုိင္ဆုိင္ႏုိင္ျကပါေစလုိ႕ ဆုေတာင္းေပးလုိက္ပါတယ္။