ဒီဟန္ပန္ကေတာ့ အႏုပညာ နဲ႕ ဒီဇုိင္းေလာကအတြက္ ေတာ္ေတာ့္ ကုိ စိတ္လႈပ္ရွားဖုိ႕ ေကာင္းေစခဲ့တဲ့ ဟန္ပန္ပါ။ ျပီးခဲ့တဲ့ အပုိင္း Art & Craft လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ အသီးအပြင့္ေတြ ပြင့္ဖူးလာတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္သလုိ တုိးတတ္လာတဲ့ ပုံႏုိပ္စနစ္ေတြေျကာင့္ ပ်ံ႕ ႏွံမႈကလည္း ပုိမုိျမန္ဆန္လာျပီး ႏုိင္ငံအႏွံအျပား မွာ နာမည္အသီးသီးနဲ႕ ေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ ဟန္ပန္တစ္ခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႕ ဒီဟန္ပန္က ဒီဇုိင္းေလာကအတြက္ စိတ္လႈပ္ရွားေစလဲ ဆုိရင္ေတာ့ ဒီဟန္ပန္ဟာ Fine Art လုိ႕ေခၚတဲ့ ခံစားမႈ အႏုပညာ နဲ႕ Applied Art လုိ႕ေခၚတဲ့ အသုံးခ် အႏုပညာ ကုိ ေပါင္းစပ္ဖုိ႕ ျကုိးစားခဲ့တဲ့ ပထမဆုံး Graphic Art ဟန္ပန္တစ္ခုျဖစ္လုိ႕ ျဖစ္ပါတယ္။
Art Nouveau ပုိစတာတစ္ခု
Art Nouveau အခန္းတြင္း ျပင္ဆင္မႈတစ္ခု
ဒီလႈပ္ရွားမႈကေတာ့ အဂၤလန္မွာ အစျပဳခဲ့တဲ့ Art & Craft လႈပ္ရွားမႈကုိ အေျခခံျပီိး ျပင္သစ္ကေန ဥေရာပ၊ ဥေရာပကေန တစ္ကမာၻလုံးကုိ ပ်ံ႕ႏွံခဲ့တဲ့ ဒီဇုိင္းပုံစံ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ Art Nouveau ဆုိတဲ့နာမည္ကေတာ့ Maison del’Art Nouveau(အႏုပညာအသစ္၏ စံအိမ္) လုိ႕ေခၚတဲ့ ျပင္သစ္မွာရွိတဲ့ ပန္းခ်ီျပခန္းရဲ႕ နာမည္ကေနယူထားတာျဖစ္ျပီး အဓိပၸါယ္ကေတာ့ “အႏုပညာအသစ္” ဆုိျပီး အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။) ျပင္သစ္ျပည္မွာေတာ့ တစ္ခါတစ္ေလမွာ “Modern Style” (ေခတ္သစ္ဟန္ပန္) ဆုိျပီး ေခၚေလ့ရွိပါတယ္။
ဘာစီလုိနာရွိ Art Nouveau လက္ရာ အေဆာက္အအုံတစ္ခု
ျပင္သစ္ရွိလက္ရာတစ္ခု
Art Nouveau ကေတာ့ အဓိကအားျဖင့္ ဗိသုကာနဲ႕ အလွဆင္လုပ္ငန္းေတြမွာ အဓိက လႊမ္းမုိးမႈရွိခ့ဲျပီး ပန္းခ်ီ၊ ေျကြထည္၊ လက္၀က္ရတနာ၊ ဒီဇုိင္း နဲ႕ ပရိေဘာက လုပ္ငန္းေတြေပၚလည္း သက္ေရာက္မႈရွိခဲ့ပါတယ္။ ကမာၻအႏွံကုိ ပ်ံ႕ ႏွံခဲ့တာျဖစ္ျပီး သူ႕အရပ္ေဒသ အလုိက္သက္ဆုိင္ရာ အေခၚအေ၀ၚေတြရွိခ့ဲသလုိ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႕ အေတြးအေခၚေပၚမူတည္ျပီးလည္း သြင္ျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အနည္းငယ္လည္းရွိပါတယ္။
ဒီဟန္ပန္နဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး ေနာက္ထပ္အေရးပါတဲ့ လႊမ္းမုိးမႈကေတာ့ Japonism လုိ႕ေခၚတဲ့ ဥေရာပကုိလႊမ္းမုိးခဲ့ တဲ့ ဂ်ပန္ေတြရဲ႕ Edo ေခတ္ေႏွာင္းပုိင္း ရဲ႕လက္ရာေတြဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္ေတြဟာ အဲ့အခ်ိန္က ဒတ္ခ်္ႏုိင္ငံ တစ္ခုထဲနဲ႕ သာ ပုိ႕ကုန္သြင္းကုန္လုပ္ခဲ့ ေပမဲ့လည္း အဲ့ဆက္သြယ္မႈတစ္ခုကေနဘဲ သူ႕တုိရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈက ၁၈၇၀ျပည္႕ႏွစ္ေတြမွာ ဥေရာပကုိ စတင္ပ်ံႏွံခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ Edo ေခတ္ေႏွာင္းပုိင္းရဲ႕ လက္ရာဆုိရင္ နည္းနည္း စိမ္းသလုိလုိ ျဖစ္ႏုိင္ေပမဲ့ “Great Wave”(မဟာလႈိင္းလုံး) လုိ႕ ေခၚတတ္တဲ့ Hokusai ရဲ႕ The Great Wave off Kanagawa ကုိေတာ့ အႏုပညာနဲ႕ မစိမ္းသူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သိျကမွာပါ။ ဒီလုိဆုိရင္ေတာ့ ဂ်ပန္ေတြရဲ႕ Art Nouveau ေပၚ ဘယ္လုိမ်ိဴးေတြ လႊမ္းမုိးမႈေတြရွိခဲ့တဲ့ ဆုိတာကုိ မွန္းဆ ႏုိင္မွာပါ။
Hokusai ရဲ႕ The Great Wave off Kanagawa
Art Nouveau ရဲ႕ဟန္ပန္ကုိ ျကည္႕မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ChromoLithography ပုံႏုိပ္ဟန္ကုိ အသုံးျပဳထားတဲ့ ေရာင္စုံုပုိစတာေတြ၊ ဂ်ီျသေမျတီမဆန္တဲ့ သဘာ၀ပုံသ႑ာန္ေတြ၊ ပန္းခက္ ပန္းလက္နဲ႕ကႏုတ္လက္ရာေတြ၊ နဲ႕ မိန္းမလွပုံေတြကုိ အသုံးျပဳျကတာကုိ ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။ မိန္းမလွပုံေတြကုိ သုံးရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ အဲ့ေန႕ေခတ္မွာ ေရာင္စုံ ပုိစတာနဲ႕ ေျကျငာတဲ့လုပ္ငန္းက အရမ္းေခတ္စားေနတဲ့အျပင္ ေျကျငာအမ်ားစုက စီးကရက္တုိ႕၊ အရက္ဆုိင္တုိ႕၊ ညကလပ္တုိ႕၊ ေခတ္ေပၚနည္းပညာတုိ႕ လုိ ေယာက်ာ္းေလးေတြနဲ႕ ပတ္သတ္တာေတြမ်ား တဲ့အတြက္ေျကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
Art Nouveau ေခတ္ စီးကရက္ ေျကျငာတစ္ခု
Art Nouveau ေခတ္ အရက္ ေျကျငာတစ္ခု
၁၉၁၀ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ Art Nouveau ဟန္ပန္ဟာ Art Deco နဲ႕ Mondernism စတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြရဲ႕ လႊမ္းမုိးမႈေတြေျကာင့္ ေမွးမွိန္သြားပါတယ္။
ဒါေတြကေတာ့ Art Nouveau ဟန္ပန္နဲ႕ ပတ္သတ္တဲ့ အခ်က္တစ္ခ်ိဳ႕ ဘဲျဖစ္ျပီး ေနာက္ထပ္အပုိင္းကုိ လည္းဆက္လက္ေရးသားေပးသြားပါမယ္ ခင္ဗ်ာ။
အားလုံး တန္ဖုိးရွိတဲ့ ေန႕ရက္ေလးကုိ ပုိင္ဆုိင္ႏုိင္ျကပါေစ။
